Người tham gia thị trường tài chính thường phải đối mặt với lo ngại về khả năng mất tiền và thường phải đưa ra quyết định trong tình huống áp lực. Do đó, hiện tượng đồng loạt bán tháo, hay còn được biết đến là panic sell, thường xảy ra trong những giai đoạn đầy căng thẳng và lo lắng nhất. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm panic sell và các nguyên nhân thúc đẩy hiện tượng đồng loạt bán tháo trên thị trường tài chính.
Xem thêm bài viết : A16z là gì? Quỹ đầu tư công nghệ tỷ đô
Panic sell là gì?
Panic sell là tình trạng xuất hiện trong thị trường tài chính khi một số lượng lớn nhà đầu tư cùng lúc bán hết tài sản trong khoảng thời gian ngắn, đầy hoảng loạn. Thông thường, điều này xảy ra khi thông tin tiêu cực tác động đến tâm lý giao dịch và thị trường, thúc đẩy những quyết định đột ngột và vội vã.
Cụ thể hơn, panic sell thường bắt nguồn từ một sự kiện gì đó làm giảm sự tự tin của nhà đầu tư đối với một token, cổ phiếu hoặc lĩnh vực cụ thể. Điều này có thể do vấn đề đặc biệt của một công ty hoặc ngành, như thông báo về doanh số bán hàng, doanh thu lợi nhuận thất vọng, hoặc thông tin về việc bảo mật của công ty bị xâm phạm.
Những lần bán tháo ban đầu thường được kích hoạt bởi sự suy yếu trong cơ sở nội tại của một công ty. Tình hình trở nên nghiêm trọng hơn khi sự thất thoát ban đầu đạt đến các điểm giá kích hoạt lệnh stop loss.
Yếu tố quan trọng trong quá trình bán tháo ồ ạt có thể là việc người mua đánh giá sai độ nghiêm trọng của thông tin trước đó. Sự đánh giá này có thể đổ vỡ đột ngột khi có dấu hiệu tiêu cực, và phản ứng mạnh mẽ đối với tin tức có thể chỉ ảnh hưởng ngắn hạn là điều thường gặp.
Nguyên nhân của panic sell
Khi thị trường bắt đầu giảm mạnh, các nhà giao dịch thường quyết định bán tháo, tức là bán tài sản của họ một cách vội vã với hy vọng tránh mất giá trị khi giá tiếp tục giảm. Nguyên nhân của sự giảm giá trên thị trường có thể đa dạng, bao gồm căng thẳng chính trị, chỉ số kinh tế yếu kém, thảm họa tự nhiên, đại dịch toàn cầu và nhiều yếu tố khác. Mỗi đợt giảm giá có sự khác biệt và sẽ được đánh giá khác nhau trong phân tích kỹ thuật.
Trong phân tích kỹ thuật, sự giảm giá thường được chia thành 3 dạng:
- Pullback (Sụt giảm nhẹ): Đây là mức giảm từ 5% đến 10% so với mức giá cao nhất trước đó, thường xảy ra trong thời gian ngắn. Pullback thường không tạo ra sự thay đổi đáng kể trong tâm trạng của các nhà giao dịch, mà ngược lại, nó cung cấp cơ hội để mua tài sản với giá rẻ hơn. Ví dụ, khi giá của BTC tăng đáng kể, pullback có thể xảy ra nhanh chóng khi những người đầu tư thu lợi và bán ra. Mặc dù được gọi là panic sell, sự giảm giá trong trường hợp này không đáng lo ngại và thậm chí tạo cơ hội mua vào với giá ưu đãi.
- Correction (Điều chỉnh): Đây là giai đoạn kéo dài hơn khi giá giảm từ 30% đến 50% so với mức giá cao nhất trước đó. Correction có thể kéo dài vài ngày và thường xảy ra khi có những yếu tố bất lợi trong thị trường, chẳng hạn như giá token bị định giá quá cao. Trong quá trình điều chỉnh, nhà giao dịch thường gặp khó khăn khi đánh giá liệu đây chỉ là sự giảm giá ngắn hạn hay có thể kéo dài thành mức độ nghiêm trọng hơn. Mua sắm trong giai đoạn điều chỉnh có thể tạo cơ hội lý tưởng để mua token với giá tốt.
- Bear market (Thị trường giảm giá): Khi giá giảm hơn 50% so với mức cao nhất trước đó và kéo dài ít nhất 2 tháng, thị trường được coi là bear market. Bear market thường đi kèm với suy thoái kinh tế và sự mất tự tin của các nhà giao dịch. Sự sợ hãi về lỗ nặng khiến họ quyết định bán ra với tốc độ nhanh chóng, đẩy giá xuống và kéo dài thời kỳ giảm giá.
Tuy nhiên, quan trọng nhất là pullback, correction và bear market đều là phần bình thường của chu kỳ đầu tư và giá trị. Thị trường thường sẽ hồi phục sau những giai đoạn này, nhưng tốc độ và mức độ của sự hồi phục có thể biến đổi.
Tâm lý khi panic sell xảy ra
Panic sell có thể bắt nguồn từ quyết định bán đơn giản, nhưng đằng sau đó là một quá trình tâm lý vô cùng phức tạp.
Sự sợ hãi:
- Panic sell thường bắt đầu với sự sợ hãi khi xuất hiện thông tin tiêu cực về kinh tế, chính trị hoặc lĩnh vực đầu tư. Các nhà giao dịch thường coi đó là một đe dọa đối với thị trường và tài sản của họ. Vì vậy, họ quyết định bán ra để giảm thiểu tổn thất. Hành động này có thể tạo ra một chuỗi reaccaoen phản ứng: nhiều người bán ra, giá giảm, và sự lo sợ lan tỏa, dẫn đến thêm panic sell từ các nhà đầu tư khác. Chu kỳ panic sell thường diễn ra nhanh chóng cho đến khi nhà đầu tư nhận ra rằng tài sản đã được mua vào với giá rất thấp và giá trị của chúng đang tăng lên.
Ác cảm mất mát:
- Dù có nhận thức về nguy cơ của panic sell, tại sao các nhà giao dịch vẫn thực hiện nó? Lý thuyết ác cảm mất mát (loss aversion), được phát triển bởi Kahneman và Tversky vào năm 1979, giải thích hiện tượng này. Theo lý thuyết này, nhà đầu tư thường rơi vào trạng thái tâm lý được gọi là “ác cảm mất mát,” có nghĩa là họ có xu hướng phản ứng khác nhau tùy thuộc vào việc có lợi hay thua lỗ. Ác cảm mất mát tạo động lực lớn hơn để tránh rủi ro hơn là để thu lợi nhuận.
FOMO (Fear of Missing Out):
- Cuối cùng, một phần lý do là các nhà giao dịch không muốn bị bỏ lại. Họ cảm nhận áp lực của tâm lý đám đông, tức là họ muốn hành động giống những người khác để không cảm thấy cô đơn. Khi nhiều người cùng bán ra, các nhà giao dịch cảm thấy áp lực tâm lý lớn và thường sợ bị bỏ lại phía sau. Điều này thúc đẩy họ quyết định tham gia vào panic sell.
Rủi ro của panic sell
Khi thị trường bất ngờ giảm giá, điều này thường khiến nhà đầu tư trở nên hoảng sợ. Một trong những rủi ro lớn nhất có thể xảy ra là để sự sợ hãi áp đảo và tham gia vào việc bán tháo.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là thị trường luôn trải qua sự biến động và một nhà đầu tư chỉ thực sự mất tiền khi họ bán đi tài sản của mình. Khi rút tiền khỏi thị trường, nhà đầu tư không chỉ chấp nhận mức giá thấp hơn mà còn loại bỏ cơ hội tham gia vào bất kỳ sự hồi phục nào sau đó.
Tổn thất tài sản là một trong những rủi ro lớn nhất của việc bán tháo trong tình trạng hoảng loạn. Những người đầu tư với mục tiêu dài hạn, kéo dài hàng năm hoặc hàng thập kỷ, có thể chịu đựng được một cơn hoảng loạn. Tuy nhiên, nếu một nhà đầu tư đang kế hoạch sử dụng đầu tư để duy trì cuộc sống sau khi nghỉ hưu, một cuộc hoảng loạn xảy ra ngay trước khi họ nghỉ hưu có thể gây ra vấn đề lớn, đặc biệt nếu họ đã lập kế hoạch dựa trên đầu tư của họ.
Nguy cơ của sự suy giảm đột ngột trong thị trường do hoảng loạn chính là một trong những lý do mà các chuyên gia thường đề xuất người đầu tư xem xét định kỳ danh mục đầu tư của họ và điều chỉnh tài sản từ các tài sản có mức độ rủi ro cao như crypto sang các tài sản ổn định hơn như trái phiếu khi họ đang gần tới thời kỳ nghỉ hưu.
Đó cũng là lý do tại sao hầu hết các chuyên gia khuyến khích giữ một số tiền dưới dạng tiền mặt tương đương từ 6 đến 12 tháng chi phí, để phòng trường hợp khẩn cấp. Điều này đảm bảo rằng ngay cả khi một tình hình khẩn cấp khiến người đầu tư mất việc làm, họ vẫn có khả năng tiếp tục tham gia vào thị trường, từ đó bảo vệ kế hoạch dài hạn của họ khỏi nguy cơ bị đe dọa bởi các chi phí hàng ngày.
Tìm kiếm cơ hội trong panic sell
Panic sell không chỉ là một thách thức mà còn là một cơ hội để đạt được lợi nhuận đáng kể. Thay vì rơi vào sự hoảng loạn cùng thị trường, chúng ta có thể biến đợt bán tháo này thành một chiến lược đầu tư thông minh. Để thành công trong việc này, hiểu rõ bản chất của hiện tượng panic sell và cách xác định điểm đáy của nó là quan trọng.
Bán khống
Trong thị trường ngoại hối (forex), việc bán khống được xem là một chiến lược hiệu quả khi giá xu hướng giảm. Bằng cách thực hiện bán khống, bạn có thể thu lợi nhuận từ sự giảm giá của tài sản.
Quản lý vốn theo phương pháp Martingale (Double đến chết)
Phương pháp Martingale là một hệ thống đầu tư hoặc giao dịch, trong đó nhà đầu tư hoặc nhà giao dịch tăng quy mô vị thế của họ sau mỗi lần thua lỗ. Mục tiêu là bù đắp cho tất cả các khoản lỗ trước đó và kiếm lợi nhuận từ một lần giao dịch thắng.
Phương pháp Martingale được giới thiệu bởi nhà toán học người Pháp Paul Pierre Levy vào thế kỷ 18. Mặc dù nó được sử dụng phổ biến trong các trò chơi cờ bạc như roulette và blackjack, nhưng cũng có thể áp dụng cho các thị trường tài chính.
Xác định điểm đảo chiều theo phân tích kỹ thuật
Trong giai đoạn giảm giá do panic sell, có 2 loại sóng quan trọng: sóng xung động và sóng hiệu chỉnh. Xu hướng giảm có thể đảo ngược nếu có tín hiệu tích cực cho thấy sự kết thúc của xu hướng giảm.
Điều này có thể xảy ra khi đường trendline bị phá vỡ hoặc khi giá đối mặt với sự kháng cự tại ngưỡng hỗ trợ. Bạn cũng có thể sử dụng các mô hình nến như pin bar đảo chiều, mô hình vai đầu vai hoặc mô hình vòng cung để xác định điểm đảo chiều trong xu hướng.
Tổng kết
Trong bài viết này, Chúng tôi đã thực hiện một đánh giá chi tiết về hiện tượng panic sell. Chúng tôi đã đào sâu vào bản chất của panic sell và cách nó có thể ảnh hưởng đến quyết định giao dịch. Panic sell thường xuyên xảy ra trên thị trường crypto và tuy rủi ro của nó không thể tránh khỏi, nhưng nhà đầu tư có thể giảm thiểu tác động bằng cách xây dựng kế hoạch giao dịch rõ ràng, đa dạng hóa danh mục đầu tư, thường xuyên theo dõi thị trường và chuẩn bị kế hoạch dự phòng.